Οι πρώτοι κάτοικοι της Αρκαδίας λέγεται ότι προηγήθηκαν και αυτούς της Σελήνης. Γι’αυτό ο Αριστοτέλης ονόμαζε τους Αρκάδες ΠΡΟΣΕΛΗΝΕΣ (Προσέληνας = Προ της Σελήνης).
Απόσπασμα απο τα “Αργοναυτικά” το έργο του Απολλώνιου του Ρόδιου
Με απλά λόγια οι Αρκάδες έλεγαν ότι εμφανίστηκαν στην Αρκαδία πριν αρχίσει να περιστρέφεται η Σελήνη γύρω από τη Γη.
Η Αρκαδία κατά την αρχαιότητα περιλάμβανε πολύ μεγαλύτερη έκταση από εκείνη που περιλαμβάνει σήμερα ο νομός Αρκαδίας. Η βόρεια πλευρά έφθανε τότε μέχρι το όρος Κυλλήνη και τα Καλάβρυτα.Δυτικά επεκτεινόταν μέχρι το όρος Μίνθη και τον ποταμό Διάγοντα (Τσεμπερούλα) και βορειοανατολικά μέχρι και το Φενεό. Ωστόσο πρέπει να σημειωθεί ότι, κατά την αρχαιότητα δεν υπαγόταν στην Αρκαδία ένα μεγάλο τμήμα της σημερινής επαρχίας Κυνουρίας.
Ο μύθος αναφέρει σαν πρώτο βασιλιά της Αρκαδίας τον Πελασγό. Λέγεται ότι μέχρι τις ημέρες του Πελασγού οι Αρκάδες κυκλοφορούσαν γυμνοί κι έμεναν σε σπηλιές και στο ύπαιθρο. Ο Πελασγός πρώτος επινόησε την κατασκευή πρωτόγονων οικημάτων (καλυβών), ώστε οι υπήκοοι του να μην υποφέρουν από το κρύο και τη ζέστη. Καθιέρωσε ακόμη και τη χρήση δερμάτων από τα πρόβατα (προβειών) για την κατασκευή των πρώτων ενδυμάτων. Απαγόρευσε επίσης στους υπηκόους του να τρώνε χλωρά φύλλα, ωμά χόρτα και επικίνδυνες ρίζες. Τέλος σύμφωνα με την ποικίλη ιστορία του Αιλιανού διαχώρισε τις κατηγορίες των βελανιδιών που μπορούσαν να τρώγονται από τους Αρκάδες υπηκόους του.
Κατά την εποχή του Πελασγού, η Αρκαδία (όπως και όλη η Πελοπόννησος) ονομαζόταν Πελασγία. Μυθικός γιος του Πελασγού και της νύμφης Κυλλήνης ήταν ο Λυκάονας που ως σοφότερος του πατέρα του βοήθησε στην ανάπτυξη της Αρκαδίας (και τότε Πελασγίας). Ο Λυκάονας ίδρυσε την πόλη Λυκόσουρα πάνω στο Λύκαιο και καθιέρωσε τους αθλητικούς αγώνες προς τιμή του Λυκαίου Δία.
Ο μύθος αναφέρει ότι ο Λυκάονας θυσίασε βρέφος (στο βωμό του Λυκαίου Δία κι έρανε το βωμό με το αίμα του μωρού που θυσίασε. Γι’αυτό οι θεοί τον μεταμόρφωσαν σε λύκο.Ο μυθικός λαός της Αρκαδίας, λέγεται ότι ήταν πολύ φιλόξενος και οι Αρκάδες έτρωγαν μαζί με τους θεούς. Μετά το μυθικό Λυκάονα η εξουσία περιήλθε στον επίσης μυθικό γιο του, το Νύκτιμο. Σύμφωνα με το Πάριο Χρονικό, την εποχή που βασίλευε ο Νύκτιμος στην Αρκαδία και ο Κραναός στην Αθήνα (περί το 1528 π.Χ.), έγινε ο κατακλυσμός ο οποίος ήταν αποτέλεσμα της ασέβειας του Λυκάονα και των παιδιών του. Το Πάριο χρονικό που βρέθηκε γραμμένο πάνω σε μάρμαρο στην Πάρο το 1687 και μεταφέρθηκε στην Οξφόρδη, ανάγεται στο 267-263 π.Χ. όταν στην Αθήνα ήταν επώνυμος άρχοντας ο Διόγνητος. Λέγεται ότι ο Λυκάονας απέκτησε 50 παιδιά. Απ’ αυτά τα παιδιά αναφέρονται ονομαστικά τα 27. Πέρα από το Νύκτιμο, που κατέλαβε το θρόνο, τ’άλλα 26 αρσενικά παιδιά του Λυκάονα, ίδρυσαν δικές τους πόλεις.
Ο Λυκάονας είχε και δύο θυγατέρες από τις οποίες μια ήταν η Καλλιστώ, που την έβαλε στο μάτι ο Δίας κι ανέπτυξε ερωτικές σχέσεις μαζί της. Ήταν όμως άτυχη διότι ενώ από τη σχέση της με το Δία βρισκόταν σε κατάσταση εγκυμοσύνης, υπέπεσε στην αντίληψη της ζηλιάρας Ήρας η οποία έσπευσε να τη μεταμορφώσει σε αρκούδα. Φαίνεται όμως ότι η Ήρα δεν ικανοποιήθηκε ούτε μ’ αυτή τη μεταμόρφωση της Καλλιστώς. Γι’αυτό το λόγο έσπευσε η Άρτεμη με τις κυνηγετικές σαΐτες της και τη σκότωσε, ώστε να μην υπάρχει ούτε σαν αρκούδα. Φαίνεται ότι η Καλλιστώ ήταν επικίνδυνη αντίζηλος ακόμα και σαν αρκούδα. Μετά το φόνο της αρκούδας – Καλλιστώς, ακολουθεί η δραστική επέμβαση του Δία. Στέλνει αμέσως τον Ερμή να σώσει το παιδί που βρισκόταν στην κοιλιά της νεκρής αρκούδας – Καλλιστώς. Στη συνέχεια ο ίδιος ο Δίας μεταμόρφωσε την Καλλιστώ σε αστερισμό, το γνωστό αστερισμό της Μεγάλης Άρκτου. Αυτός ο αστερισμός κατά τον Όμηρο έγινε αργότερα οδηγός του Οδυσσέα για να πλεύσει από το νησί της Καλυψώς και να επιστρέψει στην πατρίδα του την Ιθάκη. Το παιδί του Δία και της Καλλιστώς που σώθηκε από τον Ερμή με διαταγή του Δία, ονομάστηκε Αρκάς που βασίλευσε στην Αρκαδία και διαιωνίστηκε το γένος του με άλλες 19 μυθικές γενεές, που αναφέρονται στο μυθικό γενεαλογικό) δένδρο του Αρκάδα.
